กระดูกสันหลังคดพบได้ในทุกช่วงวัย มีหลากหลายสาเหตุและปัจจัย โดยเฉพาะวัยเด็กหากพบว่าเป็นกระดูกสันหลังคด สิ่งสำคัญคือการเข้าพบแพทย์เฉพาะทางเพื่อทำการรักษาโดยเร็ว เพราะหากปล่อยไว้จนเรื้อรัง การรักษาจะยากและมีความเสี่ยงมากขึ้นจากความคดที่รุนแรงขึ้น ซึ่งการผ่าตัดกระดูกสันหลังคดในเด็กเล็กด้วยเทคโนโลยี Magnetic Control Growing Rod หรือ Magec คืออีกหนึ่งทางเลือกในการผ่าตัดรักษากระดูกสันหลังคดสำหรับเด็กที่ช่วยให้กลับมาใช้ชีวิตได้ใกล้เคียงปกติอีกครั้ง

กระดูกสันหลังคดในเด็ก

กระดูกสันหลังคดในเด็ก (Scoliosis) พบในเด็กผู้หญิงมากกว่าเด็กผู้ชายประมาณ 8 ต่อ 1 ซึ่งหากปล่อยทิ้งไว้จนรุนแรง นอกจากบุคลิกภาพจะเสียสมดุลไม่น่ามอง ยังส่งผลให้เตี้ยลงมากขึ้นทุกปี และส่งผลกระทบต่อกระดูกซี่โครงไขสันหลังและปอดในระยะยาว รวมทั้งอาจร้ายแรงจนส่งผลกับระบบการทำงานของหัวใจถึงขั้นหัวใจวายและเสียชีวิตได้

อาการต้องสังเกต

อาการกระดูกสันหลังคดในเด็กมักไม่แสดงออกมาในระยะเริ่มต้น แต่เมื่อเติบโตขึ้นจะเริ่มปรากฏลักษณะความผิดปกติของร่างกายที่ชัดเจนขึ้น ได้แก่

• เดินตัวเอียง
• ไหล่ 2 ข้างไม่เท่ากัน
• รอยนูนของกระดูกสะบักทั้งสองข้างไม่ตรงกัน

ผ่าตัดกระดูกสันหลังคดในเด็ก

นอกจากการรักษาแบบไม่ผ่าตัดคือ ใส่เสื้อเกราะดัดหลัง (Brace) เพื่อป้องกันไม่ให้กระดูกคดงอเพิ่มขึ้น ซึ่งต้องมาปรับดัดที่โรงพยาบาลทุก ๆ  2 – 3 เดือน และจำเป็นต้องใส่เสื้อเกราะเป็นเวลา 16 ชั่วโมงต่อวัน ซึ่งมีผลต่อการใช้ชีวิตประจำวันของผู้ป่วย การผ่าตัดกระดูกสันหลังคดในช่วงเวลาที่เหมาะสม คือทางเลือกการรักษาที่ช่วยให้เด็กเจริญเติบโตสมวัย กลับมามีบุคลิกภาพที่ดีอีกครั้ง โดยไม่จำเป็นต้องใส่เสื้อเกราะดัดหลังอีกต่อไป

ซึ่งการผ่าตัดกระดูกสันหลังคดในเด็ก หัวใจสำคัญคือการดึงยืดกระดูกสันหลังและยึดตรึงกระดูกสันหลังได้เหมาะสมไม่มากหรือน้อยจนเกินไป และสามารถแก้ไขกระดูกสันหลังที่คดและผิดรูปได้ในทุกแกนความผิดปกติ โดยก่อนผ่าตัดแพทย์จะใช้เครื่องเอกซเรย์ ตรวจหาความผิดปกติของผู้ป่วย ประเมินแนวกระดูกที่สมดุล ช่วยให้วางแผนการผ่าตัดแก้ไขให้กระดูกสันหลังกลับคืนในตำแหน่งที่ถูกต้อง เมื่อแพทย์ทำการผ่าตัดเชื่อมกระดูกสันหลัง (Spinal Fusion) ยึดโลหะชิ้นเล็ก ๆ เข้ากับแนวกระดูกสันหลัง โดยใช้สกรูตรึงกระดูกไว้ด้วยกัน จะมีการใช้เครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์โออาร์ม (O – Arm) แสดงภาพกระดูกสันหลังอย่างละเอียด ทั้งด้านบน ด้านล่าง และด้านข้าง ทำให้แพทย์ผ่าตัดใส่สกรูได้ตรงตามตำแหน่งที่ต้องการ ลดความเสี่ยงจากการใส่สกรูผิดตำแหน่งที่อาจส่งผลให้กระดูกสันหลังคดผิดรูปจากปกติและช่วยลดภาวะแทรกซ้อนที่เกิดขึ้นขณะผ่าตัดได้ด้วย

การผ่าตัดแก้ไขกระดูกสันหลังที่คด จะทำให้ได้กระดูกสันหลังกลับคืนตำแหน่งที่ถูกต้อง โดยนอกจากกระดูกสันหลังจะกลับมาตรงตามปกติแล้ว  การแก้ไขกระดูกสันหลังที่หมุนผิดปกติในแกนราบจะได้รับการแก้ไขด้วย ส่งผลให้การโก่งนูนของกระดูกสะบัก หน้าอก และเต้านมได้รับการแก้ไขอย่างสมบูรณ์มากขึ้น

ผ่าตัดกระดูกสันหลังคดในเด็กด้วย MAGEC

ปัจจุบันเทคโนโลยีการผ่าตัดกระดูกสันหลังคดในเด็กที่อายุน้อยมาก ๆ ได้พัฒนาอย่างต่อเนื่องเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีกว่าเดิมในระยะยาว โดยเครื่องมือที่เป็นเทคโนโลยีใหม่มีชื่อว่า Magnetic Control Growing Rod หรือ Magec มีใช้ในประเทศอเมริกามาตั้งแต่ปี 2014 และพัฒนามาอย่างต่อเนื่อง โดยเครื่องมือ Magec Rod จะมีลักษณะเป็นแท่งที่ตรงกลางมี Implant Magnet แม่เหล็กที่สามารถยืดได้ โดยสามารถยืดได้ถึง 10 เซนติเมตรและหมุนได้ตามทิศทางที่ต้องการ โดยใช้ในเด็กที่มีอายุตั้งแต่ 5 – 15 ปี น้ำหนักไม่น้อยกว่า 11 กิโลกรัม มีค่า BMI (ค่าดัชนีมวลกาย) ไม่เกิน 25 และกระดูกต้องมีความยืดหยุ่น หากกระดูกแข็งเกินไปอาจไม่สามารถทำได้

ในการเข้ารับการผ่าตัดด้วยการใช้ Magec Rod ก่อนเข้ารับการผ่าตัดแพทย์จะประเมินความสมดุลของแนวกระดูกสันหลังด้วยเครื่องเอกซเรย์ เพื่อตรวจเช็กตำแหน่งที่ถูกต้อง เมื่อถึงเวลาทำการผ่าตัด แพทย์จะทำการผ่าตัดแผลเล็กจำนวน 2 แผล คือ แผลบนและแผลล่าง โดยแต่ละแผลจะทำการใส่สกรู 4 ชิ้น โดยจะนำ Magec Rod ใส่ไปตรงกลาง แล้วจึงใช้เครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์โออาร์ม (O – Arm) แสดงภาพกระดูกสันหลังอย่างละเอียด ช่วยในการใส่สกรูให้ถูกตำแหน่งโดยไม่ต้องคาดคะเน ใช้เวลาผ่าตัดประมาณ 2 ชั่วโมง หลังผ่าตัดส่วนสูงของเด็กจะยืดขึ้นทันที สำหรับเด็กที่ยังไม่โตเต็มที่วิธีนี้จะช่วยให้กระดูกมีการเจริญเติบโตตามวัยก่อนที่จะทำการผ่าตัดเมื่อถึงวัยรุ่นอีกครั้ง เทคโนโลยีนี้ต้องอาศัยความชำนาญการของแพทย์เฉพาะทางและขึ้นอยู่กับกระดูกของผู้ป่วยว่ายืดได้มากที่สุดเท่าใด

หลังจากทำการผ่าตัดด้วย Magec แล้ว  ทุก ๆ  2 – 3 เดือนผู้ป่วยเด็กต้องมายืดกระดูกผ่านเครื่องยืดโลหะด้วยแม่เหล็ก  ซึ่งสามารถทำได้ที่ห้องตรวจทั่วไป การยืดใช้เวลาเพียง 30 วินาที – 1 นาที เด็กจะไม่มีความเจ็บปวดแต่อย่างใด  แท่งโลหะ Magec จะถูกยืดออกครั้งละ 3 – 7 มิลลิเมตร ส่งผลให้กระดูกคดลดลงตามลำดับ การยืดโลหะสามารถทำได้จนเด็กเติบโตถึงวัยที่เจริญเต็มที่ เพื่อให้กระดูกมีการยืดตัวเต็มที่ โดยไม่มีการสูญเสียความสูงที่เด็กควรจะมีถึงวัยเจริญเติบโตเต็มที่

ข้อดีของ MAGEC

การผ่าตัดด้วยเทคโนโลยี Magec Rod นั้น มีข้อดีกว่าการผ่าตัดในอดีตคือ

• ไม่จำเป็นต้องนำผู้ป่วยเด็กมาผ่าตัดเปิดแผลทุก 6 เดือนเพื่อยืดโลหะภายในร่างกาย
• ลดการบาดเจ็บ
• ลดความเสี่ยงจากการผ่าตัดหลาย ๆ ครั้ง
• สามารถได้ผลการรักษาสุดท้ายที่ดีกว่าการผ่าตัดแบบดั้งเดิม

สิ่งสำคัญในการผ่าตัดรักษากระดูกสันหลังคดในเด็กคือ ป้องกันไม่ให้อาการรุนแรงยิ่งขึ้น แก้ไขปัญหากระดูกสันหลังคดในระยะยาว สร้างสมดุลให้ร่างกายสามารถใช้ชีวิตประจำวันได้ไกล้เคียงปกติ ห่างไกลจากอัมพฤกษ์ อัมพาต ดังนั้นหากเด็กป่วยเป็นโรคกระดูกสันหลังคด การเข้ารับการรักษากับแพทย์เฉพาะทางโดยเร็วที่สุดย่อมช่วยคืนคุณภาพชีวิตของเด็กให้เติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณภาพ

ข้อมูล : นพ.อธิคม เมธาเธียร แพทย์เฉพาะทางกระดูกสันหลังคดและผิดรูป ศัลยแพทย์กระดูกสันหลัง โรงพยาบาลกรุงเทพอินเตอร์เนชั่นแนล

สอบถามเพิ่มเติม
โทร. 0 2310 3000 หรือ โทร. 1719
Email: [email protected]